โรงเรียนดรุณาราชบุรี

Daruna.org » คลังข้อมูล » วันสำคัญต่างๆ » วันไหว้ครูในโรงเรียน

วันไหว้ครูในโรงเรียน

วันพุธที่ 25 มิถุนายน 2014 เวลา 15:45 น. ทีมข่าวโรงเรียนดรุณาราชบุรี

วันไหว้ครูในโรงเรียน

การไหว้ครู คือ การที่ศิษย์แสดงความเคารพ ยอมรับนับถือเป็นครูบาอาจารย์อย่างจริงใจว่าท่านเพียบพร้อมด้วยคุณธรรมความรู้ ศิษย์ในฐานะผู้สืบทอดมรดกทางวิชาการจึงพร้อมใจกันปวารณาตนรับการถ่ายทอดวิชาความรู้ด้วยความวิริยะ อุตสาหะ มานะ อดทน เพื่อให้บรรลุเป้าหมายปลายทางของการศึกษาตามที่ตั้งใจไว้ (สุมิตร เทพวงษ์, 2548 : 2)

การไหว้ครู จึงเป็นเสมือนการแสดงความกตัญญูกตเวทิตาคุณ ต่อครูผู้มีพระคุณ ซึ่งในวัฒนธรรมไทยให้ความสำคัญกับคุณธรรมข้อนี้เป็นอย่างสูงเนื่องจากเป็นการแสดงถึงการรู้จักบุญคุณของผู้ให้ความรู้ และผู้ที่รู้จักการตอบแทนบุญคุณนั้นจะเป็นผู้ที่เจริญรุ่งเรืองในชีวิต หากเปรียบเสมือนการอ้างอิงทางวิชาการ การไหว้ครูจึงเป็นเสมือนการอ้างอิงถึงบุคคลที่เราได้รับความรู้มาเพื่อแสดงถึงความเคารพในทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งจะเห็นได้ว่าคนไทยได้ให้ความสำคัญกับทรัพย์สินทางปัญญามาเป็นเวลาช้านาน

ความสำคัญของการไหว้ครูในโรงเรียน

เจทญา กิจแสง สรุปความสำคัญของการไหว้ครูในสถานศึกษาได้ดังนี้

1. แสดงถึงการยกย่องครูบาอาจารย์ ผู้ประสิทธิ์ประสาทความรู้ในวิถีชีวิตของคนไทยถือว่าครูเป็นเสมือนแม่คนที่ 2 ของศิษย์ ให้ความคิด ชี้ทางสว่างให้กับ ชีวิตและนอกจากนี้ครูยังเป็นผู้ให้วิชาความรู้ จึงได้กระทำพิธีแสดงถึงการยกย่องผู้มีพระคุณ

2. แสดงถึงความกตัญญูกตเวทีต่อครูบาอาจารย์ การแสดงถึงความกตัญญูกตเวทิตาคุณ ถือเป็นคุณธรรมชั้นสูง ผู้น้อยย่อมแสดงต่อผู้ใหญ่ และผู้มีพระคุณ และความกตัญญูที่มีต่อบุคคลนี้จะทำให้บุคคลนั้นประสบแต่ความเจริญรุ่งเรืองของชีวิต ด้วยเพราะคุณธรรมชั้นสูงข้อนี้เอง

3. แสดงถึงความเคารพในทรัพย์สินทางปัญญาแก่ครูผู้สอน ว่าศิษย์ได้รับความรู้ การอบรมสั่งสอน และเป็นคนดีของสังคมได้ด้วยเพราะภูมิปัญญาของคุณครูผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้ให้ด้วยจิตวิญญาณของความเป็นครู จึงได้กระทำพิธีแสดงความเคารพต่อทรัพย์สินทางปัญญาของครูผู้สอน

4. แสดงถึงประเพณีอันดีงามของไทย ซึ่งการไหว้ครูนี้ถือเป็นประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวไทยยากที่จะมีชาติอื่นเสมอเหมือน เพราะครูไทยสอนศิษย์ด้วยความรักทุ่มเทด้วยหัวใจของความเป็นครู มิใช่เพื่ออามิสสินจ้างจึงทำให้ศิษย์และครูมีความผูกพันกันอย่างแน่นแฟ้นสืบทอดเป็นประเพณีการไหว้ครูที่งดงาม

ประโยชน์ที่ได้รับจากการไหว้ครู

เจทญา กิจแสง กล่าวถึงประเพณีการไหว้ครูในสถานศึกษามีประโยชน์หลายด้าน ดังต่อไปนี้

1. ประโยชน์ต่อตัวนักเรียนและนักศึกษา

1.1 สร้างความสามัคคีในหมู่นักเรียนนัก ซึ่งจะเห็นได้จากการร่วมแรงร่วมใจของนักในการบรรจงสร้างสรรค์พานไหว้ครู ในหมู่นักเรียน แต่ละระดับใช้ผลงานพานไหว้ครูที่สำเร็จได้ด้วยเพราะความสามัคคีในหมู่คณะนั้นเอง

1.2 นักเรียน นักศึกษารู้จักการบูรณาการความรู้หลายด้าน อันจะเห็นได้จากกประกอบกิจกรรมไหว้ครูนั้น นักเรียน นักศึกษาได้บูรณาการความรู้ในวิชาศิลปะ การงานพื้นฐานอาชีพ ในการประดิษฐ์พานไหว้ครู การศึกษาค้นคว้าหารูปแบบพานใหม่ ๆ ที่สวยงาม การประยุกต์ใช้วัสดุในการจัดทำพานไหว้ครู ซึ่งอาจเป็นวัสดุอื่นๆ ที่มิใช่ดอกไม้มาประกอบการประดิษฐ์พาน เช่น พืชผัก เมล็ดธัญพืช หรือวัสดุธรรมชาติอื่นๆ เป็นการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการ นอกจากนี้ในการกล่าวคำไหว้ครู ยังช่วยให้นักเรียน มีสมาธิมุ่งมั่น มีคุณธรรม จากคำที่ได้กล่าวในพิธีไหว้ครู และรู้จัก มารยาทการอยู่ในที่ชุมชน รู้จักลำดับขั้นตอนในการไหว้ครู รู้จักวิธีการแสดงความเคารพต่อพระพุทธองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ และครูบาอาจารย์ จึงถือได้ว่านักเรียนได้บูรณาการความรู้ ทั้งด้านวิชาการ คุณธรรม จริยธรรม อันงดงาม

1.3 นักเรียน นักศึกษาได้ปฏิบัติหน้าที่สำคัญในการสืบสานประเพณีอันดีงามของไทย ในข้อนี้นักเรียนจะเป็นผู้มีคุณค่าต่อประเทศชาติยิ่ง เพราะนักเรียน ได้ปฏิบัติหน้าที่สำคัญ ในการสืบสาน ประเพณีอันดีงามของไทย โดยเข้าร่วมในพิธีไหว้ครูเป็นประจำทุกปี และจะเห็นได้ว่า นักเรียน จะมีพัฒนาการที่ดีขึ้นในการประดิษฐ์พานไหว้ครูที่สวยงามเพิ่มขึ้นทุกปี และซึมซับในประเพณีอันดีงาม สืบทอดถึงชนรุ่นต่อๆ ไป ตราบกาลนาน

2. ประโยชน์ต่อครู

ประโยชน์จากพิธีไหว้ครู ที่ครูจะได้รับคือ ขวัญและกำลังใจจากนักเรียน นักศึกษาที่พร้อมใจกันนำพานไหว้ครูมาบูชาครู ทา ให้ครูซาบซึ้ง และมีกำลังใจที่จะสอนนักเรียน นักศึกษา อย่างมิย่อท้อ

3. ประโยชน์ต่อสังคม

ในสังคมใดที่ศิษย์ให้ความเคารพ ยกย่องครูอาจารย์ แสดงความกตัญญูกตเวทิตาคุณ ต่อผู้มีอุปการคุณ ถ้วนทั่วทุกคนแล้ว ศิษย์ย่อมเป็นผู้เปี่ยมด้วยคุณธรรม คิดดี ทำ ดี สังคมนั้นย่อมเป็นสังคมของผู้เจริญ เป็นสังคมที่น่าอยู่ ซึ่งคุณธรรมที่ได้จากการไหว้ครูนั้น หากมีในตัวบุคคลทุกคนแล้วย่อมนำพาให้สังคมมีแต่ความสงบสุข เจริญรุ่งเรือง

4 .ประโยชน์ต่อประเทศชาติ

ในข้อนี้เป็นผลต่อเนื่องมาจากประโยชน์ในข้อ3คือเมื่อการไหว้ครูเป็นประโยชน์ต่อสังคมแล้วย่อมส่งผลถึงประเทศชาติตามลำดับ ด้วยเพราะคนในสังคมเป็นผู้เปี่ยมล้นด้วยคุณธรรม มีมิตรไมตรี ซึ่งกันและกันทั้งคนในประเทศด้วยกันเอง และยังเอื้อเฟื้อไปถึงชาวต่างชาติที่มาเยือนประเทศไทย นำเงินตราเข้าประเทศปีละจำนวนมาก โดยมิต้องลงทุนอันใดมากมาย เพียงเพราะเราสืบสานมรดกอันล้ำค่าของไทยเราไว้ เพื่อความเป็นเอกลักษณ์ของไทย ให้ต่างชาติได้เข้ามาชื่นชม

อ้างอิงจาก http://www.thaigoodview.com/node/137033

ดอกไม้ที่ใช้ในพิธีไหว้ครูในโรงเรียน

ดอกไม้ที่ใช้ในพิธีไหว้ครูในโรงเรียน ได้แก่ ดอกมะเขือ หญ้าแพรก ดอกเข็ม ข้าวตอก ท่านทตฺตชีโว ภิกขุ ได้อธิบายถึงดอกไม้และสิ่งของที่ใช้ในพิธีไหว้ครู ว่าในสมัยโบราณดั้งเดิมนั้น สิ่งที่จะขาดไม่ได้ในการไหว้ครูคือ ดอกมะเขือ หญ้าแพรก ข้าวตอก และดอกเข็ม มีความหมายต่อการไหว้ครู ดังนี้

ดอกมะเขือ เป็นสัญลักษณ์ของความเคารพ ความอ่อนน้อม เนื่องจาก ดอกมะเขือมีลักษณะดอกโค้งลงเปรียบเสมือนแสดงความเคารพบุคคลที่ตนบูชา

หญ้าแพรก เป็นสัญลักษณ์ของความอดทน เนื่องจากเป็นต้น หญ้าที่ขึ้นได้ตลอดทุกฤดูกาล ทนทุกสภาวะ เปรียบเสมือนศิษย์ถ้ามีความอดทนในการเล่าเรียน ก็จะสำเร็จการศึกษาตามหลักสูตร

ดอกเข็มเป็นสัญลักษณ์ของสติปัญญาฉลาดหลักแหลม เนื่องจากดอกเข็มมีลักษณะกลีบดอกแหลมเปรียบเสมือนศิษย์ถ้าใฝ่หาความรู้ตั้งใจศึกษา ก็จะมีสติปัญญาฉลาด ดอกเข็มนี้มีเพิ่มเติมในการไหว้ครูระยะหลัง

ข้าวตอกเป็นสัญลักษณ์ความมีระเบียบวินัยเนื่องจากการคั่วข้าวตอกต้องตั้งบนเตาไฟร้อน ๆ ต้องมีตะกร้าหรือปีบก้นทะลุครอบไว้เพื่อสอดไม้ยาวเข้าไปคนในกระทะ เมื่อข้าวตอกได้รับความร้อนก็จะดีดออกจากเปลือกกลายเป็นข้าวตอกขาวและมีกลิ่นหอมถ้าข้าวเปลือกเม็ดไหนไม่ได้รับความร้อนแล้วดีดตัวลอดมาทางช่องไม้ที่สอด ข้าวเปลือกเม็ด นั้นก็ไม่มีโอกาสเป็นข้าวตอกเปรียบเสมือนลูกศิษย์ต้องมีความเกียจคร้านมากบ้างน้อยบ้างแต่เมื่อต้องการศึกษาจะต้องควบคุมตนเองให้อยู่ในกรอบหรือกฎเกณฑ์ที่สถาบันกำหนดหากตามใจตนเองก็จะเหมือนข้าวเปลือกที่ถูกคั่ว แต่ไม่มีโอกาสเป็นข้าวตอก

บทสวดไหว้ครูในโรงเรียน/ สวดทำนองสรภัญญะ

(ผู้นำสวด) ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา

(สวดพร้อมกัน)

ข้าขอประณตน้อมสักการ บูรพาคณาจารย์

ผู้กอรปประโยชน์ศึกษา

ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา อบรมจริยา

แก่ข้าในกาลปัจจุบัน

ข้าขอเคารพอภิวันท์ ระลึกคุณอนันต์

ด้วยใจนิยมบูชา

ขอเดชกตเวทิตา อีกวิริยะพา

ปัญญาให้เกิดแตกฉาน

ศึกษาสำเร็จทุกประการ อายุยืนนาน

อยู่ในศีลธรรมอันดี

ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี ประโยชน์ทวี

แก่ชาติและประเทศไทยเทอญฯ

(ผู้นำสวด) ปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง

ความหมาย ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา

แปลว่า ครูอาจารย์เป็นผู้ทรงคุณอันประเสริฐยิ่ง เป็นผู้พูร่ำสอนศิลปวิทยากร

ความหมาย ปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง

แปลว่า ข้าพเจ้าขอนอบน้อมเหล่านั้น ผู้ให้โอวาท ผู้ทำให้ปัญญาเจริญ ข้าพเจ้าขอกราบไหว้ครู อาจารย์เหล่านั้นด้วยความเคารพ

คำปฏิญาณตน

เราคนไทยใจกตัญญู รู้คุณชาติ ศาสนา พระพระมหากษัตริย์

เรานักเรียนจักต้องไม่ประพฤติตนให้เป็นที่เดือนร้อนต่อตนเองและผู้อื่น

การไหว้ครูในโรงเรียนดรุณาราชบุรี

โรงเรียนดรุณาราชบุรีจัดให้มีพิธีไหว้ครูในโรงเรียนเป็นประจำทุกปีการศึกษา ปีการศึกษา 2557 แผนกอนุบาล กำหนดวันพฤหัสบดีที่ 19 มิถุนายน และกำหนดวันพฤหัสบดีที่ 26 มิถุนายน เป็นไหว้ครูของแผนกประถมและแผนกมัธยม

ข้อมูล

arit.rmutp.ac.th/wp-content/uploads/2011/06/6.1Waikru.pdf

บทความยอดนิยม

Top